Piyasaya çıktığı 2009 yılında 131 dolar eden en büyük banknot 200 TL, bugün yalnızca 6.1 dolar ediyor.
Bu durum piyasada çok büyük bir banknot taşımacılığı hareketi yaratıyor. Uzmanlar bu sebeple yeni banknotların bir an önce çıkarılması gerektiğini belirtiyor.
Başkent Üniversitesi Bankacılık Bölüm Başkanı Prof. Dr. Şenol Babuşcu en az 5 bin TL’lik banknot çıkarmak gerektiğini açıkladı.
Daha önce hatıra parası olarak çıkarıldığı söylenen 5 TL’lik madeni para geçtiğimiz haftalarda kalıcı hale getirildi. Bu durum dikkatleri yeni kağıt banknotlara çevrildi.
500 TL için büyük hazırlıklar yapıldığını söyleyen Babuşcu, “Yazılı kural yok ama uluslararası standartlarda en büyük banknotun piyasadaki kullanım payı yüzde 50’yi aşarsa yeni banknot gerekiyor. Bizde 200 liranın payı yüzde 76 oldu. 2 yıldır yüzde 50’nin üstünde zaten. 2 yıl gecikti” dedi.
Dolar bazında hesaplayınca 1000 TL’lik banknotun bile kaybı karşılayamayacağını belirten Babuşcu, “Aslında 1000’lik bile yetmez. 200 liralık banknot çıktığında 131 dolar alınıyordu. Şu an bu doların karşılığı 4 bin 200 TL. Yani ancak 5 bin TL’lik banknot 2009’daki alım gücünü karşılar. Zaten bugün banknot basmaya kalksalar en az 6 ay sürer. O zamana kadar da 5 bin TL 131 dolar eder” diye konuştu.
Bankaların da değersiz banknotlardan rahatsız olduğunu belirten Babuşcu, bir ev için gereken paranın en az 5 milyon TL olduğunu, banka personelinin bütün günü para saymakla geçirdiğini söyledi.
BANKALAR KAZANIYOR
Banknotların değersizleşmesiyle yurttaş da nakit taşıyamaz oldu. Bu durum kredi kartı kullanımını artırdı. Kredi kartıyla ödeme 2024 yılının mayıs ayında yıllık yüzde 111 arttı ve 1 trilyon lira barajını aşarak rekor kırdı.
“YURTTAŞI KREDİ KARTI YÜKÜNDEN KURTARIN”
BU durumun bankaların işine yaradığını söyleyen Tüketici Birliği Federasyonu Başkanı Mehmet Bülent Deniz ise şöyle konuştu:
“Yurttaş para taşıyamadığı için karta mecbur kalıyor. Ay sonunda alışveriş faizi ödüyor. Esnaf kartla alışverişlerde yüksek oranlarda komisyon ödüyor. Bu durumun kazananları bankalar oluyor. Yurttaş bir an önce bu bir sürü banknot taşıma veya kredi kartlarına mahkûm olma yükünden kurtarılmalı.”
Esnafın ödediği komisyonların ürün fiyatlarına da yansıdığını belirten Deniz, “Bu da alım gücünü düşürüp enflasyonu artırıyor” dedi.
