Rusya, kendi uzay istasyonunu oluşturmak ve yörüngede konuşlandırmak için zaman çizelgesini duyurdu. Rus uzay ajansı Roscosmos, 2030 yılına kadar dört modüllü bir çekirdek oluşturmayı hedefliyor. Bu yeni istasyon, Rusya’nın, kısıtlamalar ve uluslararası anlaşmalar nedeniyle daha önce Uluslararası Uzay İstasyonu’nda (ISS) imkansız olan araştırma ve geliştirme faaliyetlerini gerçekleştirmesine olanak sağlayacak.
Onlarca yıldır ISS, uzay araştırmalarında uluslararası işbirliğinin sembolü oldu. Ancak son dönemde Rusya Ukrayna savaşı da dahil olmak üzere çeşitli nedenlerle Rusya ile işbirliğinde çatlaklar oluştu.
İlk modül 2027’de fırlatılacak
Rusya ilk olarak 2022 yılında alçak dünya yörüngesine bir uzay istasyonu kurma planlarını duyurmuştu. Bildirildiğine göre, planlanan bu istasyona Rus Orbital Servis İstasyonu (ROSS) adı verilecek. Roscosmos’un başkanı Yuri Borisov yakın zamanda uzay istasyonunun iddialı inşaat programını duyurdu. Bilim ve enerji çalışmalarına yönelik ilk modülün 2027 yılında fırlatılması hedefleniyor. 2030 yılına kadar 3 modül, 2033 yılına kadar ise 2 modül daha eklenecek. Uzay istasyonunun inşasına yaklaşık 19 şirket katkıda bulunacak. Ayrıca, istasyon modüllerinin fırlatılabilmesi için Rusya, yeni insanlı uzay aracı geliştirecek ve fırlatma altyapısını geliştirecek. Roscosmos, bu yeni istasyonun teknolojik kısıtlamalar ve uluslararası anlaşmaların şartları nedeniyle ISS’nin Rusya bölümünde mevcut olmayan bilimsel ve teknolojik gelişme, ulusal ekonomi ve ulusal güvenlik sorunlarını çözeceğini belirtiyor.
Rusya 2028’de ISS’den ayrılacak
Rusya, inşaatın başladığı 1990’lı yıllardan bu yana ISS’nin önemli bir ortağı oldu. Bu iş birliği önemli çünkü Rusya ve ABD’nin hâlâ yakın işbirliği içinde çalıştığı az sayıdaki alandan biri. Rusya’nın 2022’de Ukrayna’yı işgal etmesinden bu yana Rusya ile Batı arasındaki ilişkiler önemli ölçüde kötüleşti. Rusya ilk etapta ISS’den 2024 yılı sonuna kadar ayrılmayı planlamıştı ancak bu süreyi 2028 yılına kadar uzatma kararı aldı.
Rusya’nın ISS’den ayrılmasının en önemli nedenlerinden birinin, modüllerin artan bakım ihtiyaçları olarak gösteriliyor. Bazı Rus modülleri, orijinal tasarım ömrü olan 15 yılı aşarak yaklaşık 25 yıldır faaliyette bulunuyor. Rus uzay ajansı tarafından 2022’de yayınlanan bir röportajda Rusya, kozmonotların eskiyen modülleri onarmak ve tamir etmek için çok fazla zaman harcadığını, uzay istasyonunun temel amacı olan bilimsel araştırmaları yürütmek için ise az zaman bulabildiklerini söylemişti.
Geçen yıl Rusya, Luna-25 misyonuyla aya iniş yapmaya çalışmış ama başaramamıştı. Bu iniş, ülkenin 47 yılı aşkın bir süredir yaptığı ilk ay görevi olması nedeniyle önemliydi. Buna rağmen Rusya, uzay araştırmalarında önemli bir oyuncu olarak kalmaya kararlı görünüyor.
Çin’in uzay istasyonu büyümeye devam ediyor
Rusya’nın dışında Çin de uzay araştırmalarında iddialı hedeflere sahip, Çin’in uzay istasyonu Tiangong henüz ISS kadar büyük değil ancak istikrarlı bir şekilde büyümeye devam ediyor. Şu anda yörüngede bulunan istasyonun üç modülü bulunuyor. ABD’de ise ticari firmalar ISS’nin boşluğunu doldurmaya ve ülke için mikro yerçekimi araştırmalarına devam etmeye hazırlanıyor. Bu firmalardan biri olan Kaliforniya merkezli Vast Space, Haven-1 modülünü 2025’te SpaceX Falcon 9 roketiyle fırlatmayı planlıyor. Dolayısıyla önümüzdeki yıllardan alçak dünya yörüngesinde 3-4 uzay istasyonu bir arada bulunacak gibi görünüyor.
